[Tham khảo] bảng tra hệ số sử dụng chiếu sáng chuẩn xác nhất

13:42 - 01/06/2023 0

Bảng tra hệ số sử dụng chiếu sáng là gì? Hệ số sử dụng ảnh hưởng như thế nào đến ánh sáng chiếu trong không gian nhà bạn? Cùng công ty Hoàng Gia Nguyễn tìm hiểu chi tiết về hệ số sử dụng chiếu sáng ngay trong bài viết sau đây.

Định nghĩa hệ số sử dụng quang thông là gì?

Hệ số sử dụng quang thông(Uf) là tỷ lệ của quang thông do đèn phát ra tới mặt phẳng làm việc. Hệ số sử dụng ánh sáng là đơn vị đo thể hiện tính hiệu quả của sự phối hợp chiếu sáng.

Đơn vị của quang thông là lumen, kí hiệu: lm (1lm = 1cd.sr), trong đó:

Cd (candela) là công suất phát sáng trên một đơn vị góc cố định được phát ra từ một nguồn sáng điểm theo một hướng cụ thể.
Sr (steradian) chính là diện tích radian foot vuông.

Cách phân biệt giữa quang thông và độ rọi

1. Quang thông

Quang thông là lượng ánh sáng phát ra từ một nguồn theo mọi hướng trong một giây. Quang thông biểu thị năng lượng đầu ra của đèn nên được ứng dụng để đo hiệu suất phát sáng của các loại đèn, quang thông không thay đổi theo khoảng cách. Chỉ số quang thông càng lớn thì bóng đèn càng sáng và ngược lại.

Quang thông có đơn vị tính là Lumen (lm).

Cách tính quang thông: Quang thông = 4π × cường độ sáng

2. Độ rọi

Độ rọi là năng lượng bình quân nhận được trên một đơn vị diện tích của vật thể tại một điểm. Hay độ rọi là cường độ ánh sáng mà con người có thể cảm nhận bằng mắt khô đèn chiếu sáng trên một bề mặt.

Độ rọi là đơn vị dùng để đo lường mức độ quang thông trên một bề mặt nhất định. Khi vật thể được đặt càng gần nguồn sáng thì độ rọi càng lớn và ngược lại.

Độ rọi được kí hiệu là E và có đơn vị là Lux (lx).

Cách tính độ rọi: E = Φ/S

Hay:

3. Ví dụ phân biệt quang thông và độ rọi

Với 200 lumen, khi chiếu sáng trong không gian 1m2 thì ánh sáng sẽ được chiếu với độ rọi lux là 200 lx. Vẫn là bóng đèn đó, khi được chiếu sáng trong không gian có diện tích 10m2 thì lúc này ánh sáng sẽ có độ rọi thấp hơn, độ rọi lúc này chỉ đạt 20lx.

Như vậy, độ rọi sẽ phụ thuộc vào diện tích quang thông trải ra, nếu quang thông không đổi, bóng đèn chiếu lên bề mặt có diện tích càng nhỏ thì độ rọi càng lớn.

Hệ số sử dụng chiếu sáng đèn led là gì?

Hệ số sử dụng của đèn led (Uf) là tỷ số quang thông rơi trên bề mặt làm việc và toàn bộ quang thông của bộ đèn. Hệ số sử dụng quang thông của đèn led được tính theo công thức: Uf = Φh /Φd, trong đó:

Φh: Quang thông có ích
Φd: Quang thông của bộ đèn.

Hệ số sử dụng chiếu sáng là đại lượng phụ thuộc và ba yếu tố: cấu trúc quang học của bộ đèn, cách lắp đặt đèn và tính chất quang học của không gian được chiếu sáng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số sử dụng chiếu sáng

Nếu lấy ví dụ về những bộ đèn cùng quang thông, cùng chiếu sáng xuống một bãi xe ngoài trời. Dưới đây là các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số sử dụng:

Yếu tố	Nội dung
Góc trùm (Góc chiếu sáng)	Đèn có góc trùm rộng sẽ cho quang thông tại các khu vực trung tâm sẽ nhỏ và vùng sáng (diện tích sáng) rộng hơn. Đèn có góc trùm hẹp sẽ quang thông tại các khu vực được chiếu sáng sẽ mạnh và vùng sáng (diện tích sáng) sẽ nhỏ hơn.
Khoảng cách	Đèn được treo càng gần thì diện tích được chiếu sáng lớn, đồng nghĩa với việc hệ số sử dụng chiếu sáng càng lớn. Ngược lại, khi đèn treo cao, lượng ánh sáng vượt ra ngoài khỏi vùng cần thiết lớn từ đó hệ số sử dụng bị giảm.
Góc ngẩng của đèn	Khi đèn có góc ngẩng không đúng phần lớn ánh sáng chiếu ra ngoài sẽ làm giảm hệ số sử dụng chiếu sáng của đèn.
Phản xạ ánh sáng	Nếu xung quanh khu vực cần chiếu sáng có các vật liệu phản xạ ánh sáng tốt như gương, kính… thì lượng ánh sáng được phản xạ lại cũng giúp làm tăng hệ số sử dụng của bộ đèn.

Xác định bảng tra hệ số sử dụng chiếu sáng

Để có thể xác định bảng tra hệ số sử dụng chiếu sáng người ta sử dụng bảng tra hệ số sử dụng được lấy từ file ies của bộ đèn. Trong bảng tra hệ số sử dụng chiếu sáng có các yếu tố như sau:

Hệ số phản xạ: là các hệ số phản xạ tại trần, tường bề mặt làm việc. Nếu vật thể có hệ số phản xạ khác nhau, điều bạn cần làm là tính giá trị trung bình.
Chỉ số phòng k: được tính theo công thức

Trong đó:

a là chiều dài của căn phòng
b là chiều rộng căn phòng
Hu là khoảng cách giữa mặt phẳng làm việc với bộ đèn.

Hệ số sử dụng được xác định bằng giao điểm của cột hệ số phản xạ với hàng chỉ số phòng k. Khi giá trị chính xác không có sẵn, thì hệ số sử dụng sẽ xác định bằng cách lấy giá trị trung bình.

Ứng dụng hệ số sử dụng tính toán chiếu sáng đèn led

Khi cho trước giá trị độ rọi rơi trên mặt phẳng làm việc, công thức tính số lượng đèn chiếu sáng cùng loại như sau:

Trong đó:

N: số lượng đèn
E: độ rọi trung bình trên bề mặt phẳng làm việc
A: diện tích của không gian được chiếu sáng.
F: quang thông của từng bộ đèn
Uf: hệ số sử dụng ánh sáng của đèn led

Từ công thức tính trên, bạn hoàn toàn có thể nâng cao hệ số sử dụng Uf của đèn để giảm bớt số bóng đèn, nhằm tiết kiệm tối đa chi phí mà độ sáng của không gian vẫn được đảm bảo.

Đối với các công trình được thi công từ các vật liệu dặc biệt, hay có không gian đặc thù đều được sử dụng bộ đèn có thiết kế riêng. Lúc này, có thể lựa chọn hệ số sử dụng của đèn phù hợp để có độ rọi mong muốn. Cách thường được dùng nhất là chỉnh vật liệu, chỉnh màu sắc của tường, trần…

Tham khảo bảng tra hệ số sử dụng chiếu sáng đèn highbay 100w

REFLECTANCE
Ceiling	0.8	0.8	0.8	0.7	0.7	0.7	0.5	0.5	0.5	0
Walls	0.7	0.5	0.3	0.7	0.5	0.3	0.7	0.5	0.3	0
Working plane	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2	0.2	0
ROOM INDEX	UTILIZATION FACTORS (PERCENT) k(RI) x RCR = 5
k = 0.60	58	47	40	57	46	40	56	46	39	33
0.80	68	57	50	67	57	50	66	56	49	42
1.00	77	66	59	76	66	59	74	67	58	51
1.25	84	74	67	83	74	67	80	72	66	59
1.50	89	80	73	88	79	73	85	77	72	64
2.00	96	88	82	95	87	81	91	85	80	72
2.50	100	93	87	98	91	86	94	89	84	76
3.00	103	97	92	101	95	91	97	93	89	80
4.00	107	102	98	105	100	96	101	97	94	85
5.00	110	105	101	107	103	100	103	100	97	88
ROOM INDEX	UF (total)									Direct
According to DIN EN 13032-2 2004 Suspended SHRNOM = 1.25

Lưu ý: giá trị hệ số sử dụng được biểu thị bằng phần nghìn. Ví dụ giá trị tra bảng là 100 thì hệ số sử dụng là 0.10.

Tiêu chuẩn chiếu sáng của nhà ở dân dụng

STT	Không gian chức năng	Yêu cầu độ rọi (lux)	Độ đồng đều	Chỉ số hoàn màu	Mật độ công suất (W/m2)	Giới hạn hệ số chói lóa
1	Phòng ngủ	≥ 300	0.7	≥ 80	≤ 13	19
2	Phòng khách	≥ 100		≥ 80	≤ 8
3	Phòng bếp, phòng ăn	≥ 500		≥ 80	≤ 13	22
4	Hành lang, cầu thang, ban công	≥ 100	0.5		≤ 7
5	Tầng hầm (khu vực để xe)	≥ 75