Đèn huỳnh quang là gì? Nguyên lý làm việc và ưu điểm nổi bật

Ngày nay, đèn huỳnh quang được sử dụng rộng rãi trong các hộ gia đình, công trình, xí nghiệp…nhờ sở hữu những ưu điểm nổi trội và chất lượng cao. Hãy cùng Hoàng Gia Nguyễn tìm hiểu xem đèn huỳnh quang là gì, nguyên lý hoạt động và hiệu suất loại đèn này trong bài viết dưới đây nhé!

Đèn huỳnh quang là gì?

Đèn huỳnh quang tên tiếng anh là Fluorescent lamp, hay còn gọi là đèn ống huỳnh quang hay bóng tuýp thủy tinh. Đèn được nghiên cứu và phát triển bởi nhiều nhà khoa học khác nhau trong suốt một thời gian dài. Tuy nhiên, đến năm 1901, phiên bản đèn ống huỳnh quang mà chúng ta đang sử dụng hiện nay mới được ra đời bởi Peter Cooper Hewitt.

Đèn so Hewitt tạo ra phát sáng khi có dòng điện chạy qua hơi thủy ngân ở áp suất thấp. Ở thời điểm đó, loại đèn này có chất lượng và hiệu suất tốt hơn nhiều so với đèn sợi đốt. Thế nhưng, đến nay, đèn LED và đèn LED năng lượng mặt trời ra đời với nhiều cải tiến đang dần dần thay thế bóng huỳnh quang.

Cấu tạo chi tiết đèn huỳnh quang

Đèn huỳnh quang được cấu tạo từ 3 phần tử có thể phát sáng: điện cực, khí và bột huỳnh quang.

• Điện cực: Đèn sử dụng loại điện cực từ dây Vonfram quấn xoắn có khả năng phát xạ điện tử khi được nung nóng đến khoảng 900 độ C. Hai đầu điện cực này được nối với mạch điện xoay chiều.
• Khí: Một lượng nhỏ hơi thủy ngân được cho vào ống bóng đèn huỳnh quang, sau đó sẽ được hút chân không ở áp suất thấp. Dòng điện chạy qua hơi thủy ngân sẽ khiến chúng bức xạ và tạo ra ánh sáng tím có bước sóng 253.7nm. Áp suất hơi thủy ngân trong bóng thủy tinh luôn được duy trì ổn định trong suốt quá trình phát sáng. Ngoài ra, người ta cũng bơm thêm một số khí trơ khác (argon, neon),…nhằm tăng độ bền của hai điện cực và tạo ra ánh sáng màu.
• Lớp bột huỳnh quang: Lớp bột huỳnh quang (chủ yếu là photpho) được quét bên trong thành ống. Bức xạ tím do điện cực và hơi thủy ngân phát ra sẽ tác động vào lớp bột huỳnh quang tạo ra ánh sáng với mức sóng nằm trong vùng nhìn thấy. Nhà sản xuất có thể điều chỉnh màu sắc ánh sáng hoặc phổ của đèn bằng cách quét lớp bột huỳnh quang dày hay mỏng.

Nguyên lý làm việc của đèn huỳnh quang và sơ đồ

Cấu tạo mạch điện

Mạch điện của đèn ống huỳnh quang được cấu tạo bởi: cầu chì, công tắc, tắc te (chuột bàn), chấn lưu (tăng phô) và bóng đèn huỳnh quang.

Sơ đồ mạch điện

Cách mắc dây trong mạch điện đèn huỳnh quang

Hai đầu dây của bóng huỳnh quang được lắp với nguồn từ ngoài vào. Dây thứ nhất sẽ được mắc với chấn lưu, sau đó đi lên 1 chân của đèn huỳnh quang (1 đầu của đèn có 2 chân, đèn có 4 chân). Đầu dây thứ hai của dây nguồn sẽ nối trực tiếp vào 1 chân ở đầu bên kia của đèn. 2 chân còn lại ở hai đầu của đèn sẽ được nối với nhau thông qua tắc te (tắc te đặt ở giữa 2 chân đèn).

Dựa trên nguyên lý hoạt động của đèn ống huỳnh quang, mạch điện sẽ được mắc nối tiếp như sau: chấn lưu – bóng đèn – tắc te. Tắc te có nhiệm vụ đóng ngắt dòng điện tự động.

Nguyên lý hoạt động chi tiết của đèn huỳnh quang

Khi đóng công tắc, dòng điện xoay chiều có điện áp 220V sẽ chạy qua mạch nối tiếp và làm nóng tắc te. Khi ấy, lưỡng kim trong tắc te sẽ nóng lên và làm hở mạch điện. Điện áp trên hai đầu của đèn sẽ tăng vọt lên 400V. Lý giải cho điều này là do chấn lưu là cuộn cảm nên khi nguồn điện bị ngắt đột ngột sẽ tạo nên áp cao.

Điện áp trên hai đầu phóng qua đèn tạo thành các ion, tác động lên lớp bột huỳnh quang làm cho đèn phát sáng. Khi đèn phát sáng, điện áp trên hai đầu đèn giảm, chỉ còn khoảng 40V. Lúc này, tắc te không hoạt động nữa và dòng điện qua đèn bị hạn chế bởi điện cảm của chấn lưu.

Đặc điểm chung của đèn huỳnh quang

Bóng đèn huỳnh quang phát ra ánh sáng không liên tục do đó sẽ tạo ra hiện tượng nhấp nháy. Bạn sẽ thấy rõ hiện tượng này khi sử dụng bóng đèn trong một thời gian dài.

Đèn ống huỳnh quang có hiệu suất phát quang lớn, cao gấp 5 lần so với đèn sợi đốt. Đèn có tuổi thọ lớn, thời gian sử dụng lên tới 8000 giờ. Loại bóng đèn này có thời gian sử dụng dài hơn đèn sợi đốt.

Bóng huỳnh quang sử dụng tắc te và chấn lưu để mồi điện. Ngày nay, người ta còn sử dụng cả chấn lưu điện tử và chấn lưu điện cảm.

Các ưu nhược điểm của đèn huỳnh quang

Ưu điểm

Bóng đèn được sản xuất trên dây chuyền công nghệ hiện đại nên có chất lượng tốt, mang đến sự yên tâm cho người sử dụng. Các thông số kỹ thuật của đèn tuân thủ nghiêm ngặt theo quy trình, đảm bảo chất lượng và an toàn.

Bóng đèn huỳnh quang có thiết kế đơn giản với đa dạng kích thước phục vụ nhiều nhu cầu cầu sử dụng và vị trí lắp đặt khác nhau. Vậy nên, với mọi cấu trúc ngôi nhà, bạn đều có thể lựa chọn và lắp đặt loại bóng đèn này.

So với bóng đèn sợi đốt thì đèn huỳnh quang sẽ giúp tiết kiệm điện năng tốt hơn. Tuy nhiên, nó lại không thể so sánh được với bóng đèn LED và đèn LED năng lượng mặt trời.

Nhược điểm

Đèn có chứa kim loại thủy ngân lỏng vô cùng độc hại. Khi bóng đèn huỳnh quang bị phá vỡ, nếu chẳng may hít phải hay sờ vào thủy ngân sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bạn. Vì vậy, khi bóng đèn bị hỏng, bạn tuyệt đối không được dùng tay để thu dọn. Đồng thời mở cửa phòng thông thoáng trong vòng 24h để bay hơi hết thủy ngân.

Sử dụng đèn ống huỳnh quang liên tục quá lâu sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ của đèn. Đèn sẽ phát ra ánh sáng mờ hoặc nhấp nháy, làm ảnh hưởng đến thị lực của người sử dụng, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Bóng đèn phát ra ánh sáng 360 độ. Cách thức hoạt động này thực sự không hiệu quả do ánh sáng không được tập trung đến khu vực mong muốn và gây lãng phí nguyên liệu.

Không những thế, trong quá trình sử dụng, bóng tuýp huỳnh quang còn phát ra một lượng nhỏ tia UV, tia cực tím. Những tia này có thể làm bay màu nhuộm của các loại vải (rèm cửa, tranh thêu…) hoặc các bức tranh trang trí trong nhà.

Đèn huỳnh quang và đèn led có điểm gì khác nhau?

Giống nhau

• Thứ nhất, đèn huỳnh quang và đèn LED là hai thiết bị chiếu sáng đang được ưa chuộng hiện nay.
• Thứ hai, bóng huỳnh quang và đèn LED đều được sử dụng trong dân dụng, văn phòng, chiếu sáng ngoài trời, chiếu sáng công nghiệp…
• Thứ ba, cả hai đều được lắp đặt và sử dụng đơn giản, dễ dàng.
• Cuối cùng, hai loại đèn này đều tạo ra ánh sáng an toàn, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.

Khác nhau

Quang thông

Về quang thông, đèn LED có độ quang thông cao nên chiếu sáng cho không gian rộng. Bóng đèn huỳnh quang có độ quang thông nằm ở mức trung bình nên diện tích chiếu sáng thấp hơn so với đèn LED.

Đèn LED có độ suy giảm quang thông là 6%, thấp hơn đèn huỳnh quang với độ suy giảm quang thông là 20%.

Tham khảo bảng so sánh quang thông của bóng huỳnh quang và bóng LED ở các công suất khác nhau:

Công suất đèn của đèn huỳnh quang

• Đèn huỳnh quang 1m2 được thiết kế với công suất 36W, điện áp nguồn 220V – 50Hz.
• Bóng huỳnh quang T5 có công suất và điện áp nhỏ hơn bóng 1m2.
• Đèn diệt khuẩn huỳnh quang được thiết kế với công suất 36W và công suất phát xạ UV là 9,5V.

Top 3 bóng đèn huỳnh quang phổ biến hiện nay

Bóng huỳnh quang 1m2

Bóng huỳnh quang 1m2 có dạng hình ống, thẳng dài. Đèn có thể phát ra ánh sáng trắng và ánh sáng màu vàng nhạt.

Loại đèn này có tuổi thọ cao, lên đến 13.000 giờ và rất tiết kiệm điện nên được lựa chọn sử dụng nhiều nhất trong các loại bóng đèn tuýp. Bóng cho độ sáng cao 2480 lumen nên không gây chói mắt. Ngoài ra, đèn còn có khả năng bật sáng ngay lập tức nhờ sử dụng ballast điện tử.

Sản phẩm có trọng lượng nhẹ, dễ dàng lắp đặt và có thể kết thành chuỗi đèn. Đèn được sử dụng phổ biến trong các nhà xưởng, trường học, bệnh viện…

Bóng huỳnh quang T8

Bóng huỳnh quang T8 phát ra ánh sáng màu trắng, giúp người dùng nhìn rõ hơn và không làm nóng không gian xung quanh. Đèn có khả năng tiết kiệm điện lên đến 25% và tuổi thọ trung bình 15.000 giờ đồng hồ, cao gấp 1,5 lần so với các loại bóng huỳnh quang khác. Đặc biệt, sản phẩm vô cùng an toàn và thân thiện với môi trường.

Đèn ống huỳnh quang T8 có chiều dài 0,6m và đường kính ống từ 25mm – 27mm. Đèn được sử dụng nhiều trong các hộ gia đình, công trình dân dụng…

Đèn huỳnh quang diệt khuẩn

Đúng như tên gọi, loại đèn này có khả năng phát ra ánh sáng giúp diệt khuẩn, khử trùng…

Bóng huỳnh quang diệt khuẩn sử dụng thủy tinh thạch anh giúp loại bỏ bức xạ tạo Ozone 185nm và cung cấp nguồn ánh sáng ổn định nhờ lớp tráng bảo vệ. Đèn được lắp đặt vô cùng dễ dàng nên ai cũng có thể làm được.

Sản phẩm có tuổi thọ cao 15.000 giờ, khả năng tiết kiệm điện tốt và an toàn cho người sử dụng. Loại đèn này thường được sử dụng trong các phòng mổ, phòng nghiên cứu…

Trên đây là toàn bộ thông tin về đèn huỳnh quang và gợi ý các loại đèn đang được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Nếu bạn có nhu cầu mua các loại bóng đèn chiếu sáng đảm bảo chất lượng, uy tín, hãy đến ngay Công Ty Hoàng Gia Nguyễn.

Chúng tôi chuyên cung cấp các sản phẩm chính hãng với mức giá cạnh tranh và chế độ hậu mãi cực tốt. Bên cạnh đó, Hoàng Gia Nguyễn còn cung cấp các dịch vụ tư vấn, thiết kế, lắp đặt đèn chiếu sáng cho các công trình: nhà ở, văn phòng, nhà xưởng,… mang đến không gian sạch sẽ, sáng sủa.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn chi tiết về sản phẩm, liên hệ ngay cho chúng tôi qua:

• Website: https://hoanggianguyen.com/
• SĐT: 0908 279 339 hoặc 0904 680 995
• Địa chỉ: 186/16 Trường Chinh, Phường Tân Hưng Thuận, Quận 12, Thành Phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
• Email: [email protected]